Villa Servais

– François Servais –

Een reizend cellowonder

François Servais werd geboren op 6 juni 1807 in Halle als zoon van schoenlapper Jean-Baptiste Servais en huisvrouw Joséphine Bande. Al van kinds af bleek hij over een uitzonderlijk muzikaal talent te beschikken. Hij maakte deel uit van het kerkorkest en werd ontdekt door markies Jules de
La Croix de Chevrières de Sayve die hem introduceerde bij Corneille Vander Plancken, de eerste violist van het orkest van de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel. Dankzij hem en de Franse cellist Nicolas Platel kreeg hij de kans om zijn bijzondere gave verder te ontwikkelen.
Hij werd dirigent bij de Koninklijke Harmonie Sinte-Cecilia Halle en gaf les aan het  Koninklijk Conservatorium van Brussel  maar wilde zijn talent ook buiten de landsgrenzen verder ontwikkelen. In 1833 reisde hij voor het eerst naar Parijs, meteen de start van zijn internationale cellocarrière. Nadien volgden het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland. In 1839 ondernam hij een maandenlange concertreis door Rusland, gevolgd door een succesvolle tournee in Wenen. Hij speelde aan de zijde van bekende componisten zoals Felix Mendelssohn en Ferdinand David en leerde ook de Duitse componist Robert Schumann kennen.
Tijdens één van zijn reizen door Rusland maakte hij kennis met de charmante Sophie Feygin die later zijn echtgenote zou worden. Zij vervulde tijdens vele muziekuitvoeringen de rol van impresario en onderhandelde over de uitkoopsom van het concert. Een deel van de reizen werd immers ondernomen om de uitbundige levensstijl van het gezin te onderhouden. Op zijn tweede Ruslandreis speelde hij voor de prinsenfamilie Youssoupov. Er wordt gezegd dat prinses Tatiana Vasilievna Youssoupov als mecenas een belangrijk aandeel had in Servais’ aankoop van de befaamde Stradivarius cello uit 1701 toen die geveild werd. In 1847 liet het gezin Servais-Feygin een imposante villa bouwen in Halle waar hij de vele invloeden uit zijn reizen in verwerkte. Villa Servais werd vanaf dan zijn geliefkoosde thuisbasis en dé ontmoetingsplaats voor plaatselijke en internationale musici en kunstenaars. Neem plaats in de gezellige tearoom van de villa en reis mee door Japan, Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Turkije, Rusland, Frankrijk en Oostenrijk.

Video van de restauratie van de Villa Servais (december 2021)

– Maud & Geert –

Een levenswerk

“Het idee was om na ons pensioen in Frankrijk een historisch pand te
restaureren tot we de kans kregen om in onze eigen stad Halle Villa Servais
te kopen. Onze levensdroom kwam ineens dichterbij…”

Zo begint het fascinerende verhaal van Maud en Geert die samen met dochter Enora in 2016 de kans grepen om de 19de eeuwse neo-palladiaanse villa van cellist François Servais en zijn echtgenote Sophie Feygin aan te kopen. Vanuit een gedeelde passie voor geschiedenis, cultuur, het lokale leven en… mensen besloten ze de sprong te wagen en de villa die al sinds 1981 leeg stond volledig te restaureren. Hun passieproject nam vijf jaar in beslag en elke ruimte werd volledig gerestaureerd met respect voor de vroegere indeling en behoud van het 19de eeuwse karakter, maar voorzien van alle hedendaags comfort. Ook de buitenzijde van Villa Servais kreeg een tweede leven. De villa was ten tijde van Servais dé ontmoetingsplaats voor muzikanten, dichters, kunstenaars, reizigers en de lokale bevolking. Die functie krijgt ze opnieuw. Naast een privéwoning, een muziekzaal, een gezellige tearoom huisvest dit imposant gebouw ook een B&B met acht luxueuze gastenkamers die in elk klein detail de betoverende sfeer van weleer oproepen.
MEER LEZEN OVER GEERT-MAUD & ENORA

– Een uniek gebouw met een rijke geschiedenis –

1847-1895

Bouwheer François Servais en familie

Architect Jean-Pierre Cluysenaar ontwierp in 1847 in opdracht van de Halse cellist Adrien François Servais de imposante villa, die deels gebruikt werd als privéwoning en ook dé ontmoetingsplek werd voor muzikanten en plaatselijke muziekverenigingen. François Servais groeide op in de prachtige streek van de Zennevallei en vestigde zich in de villa met zijn echtgenote Sophie en de kinderen Sophie, Franz, Joseph, Marie, Anna en Augusta. Binnen de muren van dit statische gebouw gonsde het van de muzikaliteit en waren kunstenaars kind aan huis. De ‘salle de musique’ op het gelijkvloers nam ruim één vierde van de volledige verdieping in. Hier nodigde de componist en cellist het kruim van de muzikale scène uit. De Frans-Poolse beeldhouwer Cyprien Godebski die trouwde met Servais’ oudste dochter Sophie beitelde in 1864 de befaamde basreliëfs aan de voorgevel. Hun jongste dochter Misia schreef later in haar memoires over de mooie tijd die ze in de villa doorbracht. Ook na de dood van Servais bleef de locatie een ontmoetingsplaats voor edellieden, kunstenaars en muzikanten.

1895-1947

Van privéwoning naar soldatenkwartier

In 1886 verhuisde de familie naar Elsene en werden advocaat Albert Leemans en zijn gezin de huurders van Villa Servais. Vanaf 1895 woonde architect en weduwnaar Arthur Carlier er samen met zijn ongehuwde zus en huishoudster. Hij liet een uitbouw optrekken aan de linkerzijkant en maakte van Villa Servais een tweewoonst. Ook de concertzaal en het grote salon werden opgesplitst in kleinere ruimtes. Vier jaar later nam Charles Louis Ceyssens samen met zijn vrouw en drie kinderen zijn intrek in de tweede helft van de villa. Na het vertrek van beide families werd Villa Servais in 1920 opnieuw één woning en namen Victor Devleminck en zijn tweede echtgenote Aline Vetsuypens er hun intrek. Hij gaf vermoedelijk ook de opdracht om de trap met drie treden en de twee leeuwen uit te werken langs de voorzijde van het gebouw. Vijf jaar na de dood van Aline stierf ook Victor. Tijdens WO II werd de Villa bewoond door Duitse en nadien Britse soldaten.

1967-1981

Woning voor rijkswachters

In 1947 kocht weduwe Marie Denayer-Cromphout, die ook een bakkerij had op de Sint-Rochusstraat, Villa Servais en liet ze het pand verbouwen zodat er negen gezinnen konden wonen. De meeste families verbleven er voor een korte periode van enkele maanden. Op vier jaar tijd zou de Villa hierdoor zo’n dertig gezinnen onderdak bieden. Vanaf oktober 1951 werd het imposante gebouw uitsluitend nog gebruikt voor rijkswachters en hun gezin. Tot 1967 verbleven er in totaal zo’n dertigtal rijkswachtgezinnen. De woonst was toen erg rudimentair ingericht, zonder verwarming in de slaapkamers, noch een badkamer.

1981-2016

Wijkschool van het Heilig Hartinstituut en Zilverberk Atheneum

Van september 1967 tot juni 1978 gonsde het van de vrolijke kinderstemmen in Villa Servais. Als bijgebouw van de hoofdschool op de Parklaan konden de lagere schoolkinderen en later ook kleuters er terecht. Zo’n 160 leerlingen verspreid over een achttal klassen brachten er een nostalgische schooltijd door. Van 1978 tot 1980 volgden de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar van de Rijksbasisschool (‘Zilverberk’) les in Villa Servais. Ondanks het beperkt comfort, beleefden de vele schoolkinderen een droomjeugd in dit unieke gebouw.

1981-2016

Op naar een nieuw verhaal…

Vanaf 1981 stond Villa Servais leeg en werd ze even met de sloophamer bedreigd. In 1986 werd het gebouw officieel beschermd als erfgoed. Toen de familie De Poorter-Leschevin het gebouw kocht in 2016 als privéproject en een lijvig restauratiedossier liet goedkeuren kreeg Villa Servais een nieuw elan. De volledige restauratie legt de focus op authenticiteit, beleving en hedendaags comfort. Het gebouw wordt deels een privéwoning, een guesthouse met acht luxueuze kamers, een sfeervolle tearoom en zelfs de befaamde ‘salle de musique’ wordt in ere hersteld.
Villa Servais wordt opnieuw de trekpleister voor jong én oud.
(Bron: DVD-boekje – Leven in Villa Servais (1847-2018) – @vzw den Ast & Villa Servais)